Diety eliminacyjne stanowią coraz większy odsetek stosowanych diet w społeczeństwie niezależnie od grup wiekowych. Bardzo często stosowane ze względu na popularność danego sposobu żywienia z wykluczeniem poszczególnego produktu lub grup produktów. Jednak takie zastosowanie diety eliminacyjnej bez wskazań medycznych może okazać się niepotrzebna, a długotrwałe bez odpowiedniego zbilansowania makro- i mikroskładników doprowadzić do niedoborów żywieniowych.
Najczęściej stosowana diety eliminacyjne
Dieta eliminacyjna jak sama nazwa wskazuje to sposób żywienia, który zakłada wyeliminowanie niektórych produktów lub grup produktów zawierający konkretny składnik. Dieta eliminacyjna może trwać od kilku dni, tygodni, a w niektórych przypadkach do końca życia. Ze względu na eliminowane produkty możemy wyróżnić najczęstsze diety eliminacyjne:
- Dieta bezglutenowa- wykluczenie glutenu
- Dieta bez laktozy- wykluczenie produktów zawierających laktozę
- Dieta bez nabiału- wykluczenie mleka i przetworów mlecznych
- Dieta bez cukru- wykluczenie cukru jako składnika dodawanego oraz produktów słodzonych cukrem i syropem glukozowo-fruktozowym
- Dieta wegetariańska- wykluczenie mięsa
- Dieta wegańska- wykluczenie mięsa i produktów odzwierzęcych
Kiedy należy zastosować dietę eliminacyjną?
Dietę eliminacyjną powinno stosować się w przypadku występowania konkretnych wskazań medycznych. Najczęściej jest to celiakia, alergie np. na białka mleka krowiego, jaja, ryby, nietolerancje np. laktozy, czy też nadwrażliwości pokarmowe. Warto jednak zwracać uwagę na fakt, że wskazania te powinny być potwierdzone odpowiednią diagnostyką.
Oczywiście innym przypadkiem jest dieta wegetariańska czy wegańska, które stosowane są znacznie częściej ze względu na światopogląd niż wskazania medyczne.
Jednak niezależnie od tego dlaczego prowadzimy dietę eliminacyjną, należy pamiętać, że nie powinna się sprowadzać jedynie do wykluczenia pewnych produktów z jadłospisu. Istotą dobrze prowadzonej diety eliminacyjnej jest zastosowanie odpowiednich zamienników eliminowanych produktów, tak aby nie dopuścić do niedoborów żywieniowych. W tym celu warto skonsultować się z dietetykiem.
Jak sobie radzić z dietą eliminacyjną?
W pierwszej kolejności warto skorzystać z pomocy dietetyka, który wytłumaczy postępowanie dietetyczne w przypadku diet eliminacyjnych. Wskaże na co zwracać szczególną uwagę, jak również jakie produkty można stosować jako zamiennik wykluczonych produktów. Umawiając się do dietetyka warto wcześniej spytać czy w swojej praktyce zajmuje się dietami eliminacyjnymi, co ułatwi dostanie się do odpowiedniego specjalisty. W Poznaniu w Instytucie Mikroekologii można skorzystać z usług dietetyka, który ma doświadczenie w układaniu diet eliminacyjno-rotacyjnych.
Po dobrze przeprowadzonej edukacji żywieniowej związanej z zasadami diety eliminacyjnej jedynym problemem może być brak pomysłu na posiłki. Natomiast w tym przypadku pomocne okazują się różne strony z przepisami zawierającymi przeróżne wykluczenia. Skarbnicą przepisów są blogi prowadzone przez alergików, a także osoby zajmujące się dietą w autyzmie. Przepisy na takich stronach ze względu na eliminację dość dużej grupy produktów są bardzo różnorodne.
